Sesnasies-toernooi

Die Sesnasies-toernooi^[a] is ’n jaarlikse rugbytoernooi tussen ses Europese spanne: Engeland, Frankryk, Ierland, Italië, Skotland en Wallis. Die kompetisie word geborg deur die Ierse brouery Guinness. Die huidige kampioen is Ierland, wat die 2024-toernooi gewen het.

Sesnasies-toernooi
Sesnasies 2024
Die trofee waarom meegeding word
Sportsoort	Rugby
Gestig	1883 (as Tuisnasies) 1910 (as Vyfnasies) 2000 (as Sesnasies)
Eienaar	RFU, FFR, IRFU, FIR, SRU, WRU
Inwydingseisoen	1883 (Tuisnasies) 1910 (Vyfnasies) 2000 (Sesnasies)
Deelnemende lande	Engeland Frankryk   Ierland Italië Skotland Wallis
Aantal spanne	6
Mees onlangse kampioen	Ierland (2024)
Verwante kompetisies	Grand Slam Driekroon Calcuttabeker Millenniumtrofee Eeufees-quaich Giuseppe Garibaldi-trofee Auld Alliansie-trofee Doddie Weir-beker Cuttittabeker
Borg(e)	Guinness

Die Sesnasies is die opvolger van die Vyfnasies-toernooi (1910–’31 en 1947–’99) wat op sy beurt die opvolger van die Tuisnasies-toernooi (1883–1909 en 1932–’39) is. Die Tuisnasies-toernooi, gespeel tussen spanne van Engeland, Ierland, Skotland en Wallis, was die eerste internasionale rugbytoernooi. Daar word soms nieamptelik in die media na die wenner van die Sesnasies-toernooi as die Europese of Noordelike Halfrond-kampioen verwys.

Engeland en Wallis hou die rekord vir die meeste volslae toernooititels van die Tuisnasies, Vyfnasies en Sesnasies-toernooie met 39 titels, maar Engeland het met 29 die meeste ongedeelde titels gewen. Sedert die Sesnasies in 2000 ’n aanvang geneem het, het slegs Italië en Skotland die toernooi nog nie gewen nie. Skotland het wel die laaste toernooi van die Vyfnasies in 1999 gewen.

Formaat

Lande wat aan die Sesnasies-toernooi deelneem

Die toernooi word jaarliks gespeel en het ’n eenvoudige formaat: Elke span speel een keer teen elk van die ander vyf spanne met die tuisveldvoordeel wat jaarliks omruil tussen die spanne. Spanne kry vier punte vir ’n oorwinning, twee vir ’n gelykopuitslag en geen vir ’n verlies. Tot in 2017 is bonuspunte in hierdie toernooi nie toegeken nie. Sedert die 2017-toernooi word bonuspunte soos by die Rugbywêreldbeker toegeken:

• ’n span druk vier of meer drieë (ongeag van die wedstryduitslag);
• ’n span verloor met sewe (’n verdoelde drie) of minder.

Indien ’n span al sy wedstryde wen, word gesê dat ’n “Grand Slam” behaal is. Enige van die Tuisnasies wat die drie ander Tuisnasies wen, behaal die “Driekroon”. Hoewel hierdie prestasie lank reeds deel is van die toernooi, is in 2006 vir die eerste keer ’n fisieke Driekroontrofee toegeken. Geen trofee word toegeken vir die span wat aan die einde van die toernooi laaste geëindig het nie, maar daar word gesê dat hulle die “Houtlepel” gewen het. Sedert die eerste Sesnasies-toernooi in 2000 het slegs Engeland en Ierland nog nie die Houtlepel “gewen” nie. Italië het die meeste Houtlepels in die Sesnasies met 18, maar die ander spanne het weens deelname aan die voorafgaande toernooie meer Houtlepels.

Verskeie individuele kompetisies vind plaas gedurende die loop van die toernooi. Die oudste hiervan is die wat sedert 1879 jaarliks tussen Engeland en Skotland uitgespeel word. Dit word die Calcuttabeker genoem omdat dit gemaak is van gesmelte Indiese roepees. Sedert 1988 word die aan die wenner tussen Engeland en Ierland toegeken en sedert 1989 word die Eeufees-quaich aan die wenner tussen Ierland en Skotland toegeken. Sedert 2007 ding Frankryk en Italië mee om die ; die kompetisie is geskep om die 200ste herdenking van die geboorte van Giuseppe Garibaldi, die Italiaanse held wat Italië help herenig het, te vier. Garibaldi is in 1807 in Nizza (nou Nice), Frankryk, gebore. Sedert 2018 word die tussen Frankryk en Skotland ter nagedagtenis aan die tydens die Eerste Wêreldoorlog gesneuwelde rugbyspelers uitgespeel. In 2019 is die Doddie Weir-beker, genoem na die voormalige Skotse rugbyspeler Doddie Weir wat met Motorneuronsiekte gediagnoseer is, tussen Skotland en Wallis vir die eerste keer uitgespeel. Sedert 2022 word die Cuttittabeker, genoem na die voormalige Italiaanse kaptein en Skotse skrumafrigter Massimo Cuttitta wat in 2021 op 54 aan Covid-19 dood is, tussen Italië en Skotland uitgespeel.

Voor 1994 het spanne met dieselfde hoeveelheid ligapunte gesamentlik met die louere weggestap. Sedertdien is bepaal dat die span met ’n beter punteverskil die wenner sal wees. Die toernooireëls stel dit ook dat indien spanne op ligapunte en punteverskil gelyk is, die span wat die meeste drieë gedruk het, moet wen. Indien dieselfde hoeveelheid drieë ook gedruk is, word al die betrokke spanne as wenner aangewys. Tot op hede was ligapunte en punteverskil egter voldoende om die wenner te bepaal.

Tuisvoordeel tydens die Sesnasies

	Drie tuiswedstryde			Twee tuiswedstryde
Ewe jare	Frankryk t Engeland t Ierland t Italië	Ierland t Italië t Skotland t Wallis	Wallis t Frankryk t Italië t Skotland	Engeland t Ierland t Wallis	Italië t Engeland t Skotland	Skotland t Engeland t Frankryk
Onewe jare	Engeland t Frankryk t Italië t Skotland	Italië t Frankryk t Ierland t Wallis	Skotland t Ierland t Italië t Wallis	Frankryk t Skotland t Wallis	Ierland t Engeland t Frankryk	Wallis t Engeland t Ierland

Trofeë

Toernooitrofee

Sesnasies-toernooi en Driekroon-trofeë

Die wenners van die Sesnasies ontvang die Toernooitrofee. Om ’n trofee te gee was oorspronklik die idee van die Graaf van Westmorland en is in 1993 vir die eerste keer oorhandig aan die toernooiwenner Frankryk. Die trofee is van sterlingsilwer, ontwerp deur James Brent-Ward en is gemaak deur ’n span van agt silwersmede van die firma William Comyns in Londen.

Daar is 15 kantpanele wat die vyftien spelers van ’n rugbyspan voorstel, en drie handvatsels wat die drie beamptes (skeidsregter en twee assistentskeidsregters) voorstel. Die beker het ’n kapasiteit van 3,75 liter – genoeg vir vyf bottels . In die mahoniehoutbasisis ’n versteekte laai wat ses alternatiewe kruisblomme bevat – elk ’n silwer replika van die spanembleme – wat op die afneembare deksel vasgeskroef kan word.

Driekroontrofee

Die Driekroon kan slegs deur Engeland, Ierland, Skotland of Wallis gewen word wanneer een van die vier spanne elk van die ander drie wen gedurende die Sesnasies-toernooi. Die eer van die Driekroon is vir jare reeds deel van die toernooi en dateer terug na die oorspronklike Tuisnasies-toernooi. Die fisiese Driekroon-trofee word egter eers slegs sedert 2006 toegeken. Ierland het in 2023 die Driekroon gewen nadat hulle Engeland, Ierland en Wallis verslaan het.

Vir die toernooi in 2006 het Harry Hooper, hoof van Eksterne Kommunikasie aan die Royal Bank of Scotland (die destydse primêre borg van die toernooi) opdrag gegee aan Hamilton & Inches (wat in Londen en Edinburg gebaseer is) om ’n trofee vir die Driekroon te ontwerp en te skep. Sedertdien is dit ses keer deur Ierland, vier keer deur Wallis en drie keer deur Engeland gewen.

Ander trofeë

Die Calcuttabeker word sedert 1879 jaarliks tussen Engeland en Skotland uitgespeel

Daar word om verskeie ander trofee deur die loop van die toernooi meegeding, meestal as jarelange wedstryde tussen twee spanne.

• – Engeland teen Skotland; jaarliks sedert 1879.
• – Skotland teen Ierland; jaarliks sedert 1989; ’n quaich is ’n Keltiese drinkbekertjie.
• – Frankryk teen Italië; jaarliks sedert 2007; in nagedagtenis aan Giuseppe Garibaldi, leier in die Unifikasie van Italië gebore in Nice, ’n stad wat in sy leeftyd drie keer tussen Franse en Italiaanse besit gewissel het.
• – Engeland teen Ierland; jaarliks sedert 1988; voorgestel om Dublin se duisendjaarwording te vier in 1988.
• – Frankryk teen Skotland; jaarliks sedert 2018; ter nagedagtenis van die tydens die Eerste Wêreldoorlog gesneuwelde rugbyspelers.
• – Skotland teen Wallis; jaarliks sedert 2019; genoem na die voormalige Skotse rugbyspeler Doddie Weir wat met Motorneuronsiekte gediagnoseer is.
• – Italië teen Skotland; jaarliks sedert 2022; genoem na die voormalige Italiaanse kaptein en Skotse skrumafrigter Massimo Cuttitta wat in 2021 op 54 aan Covid-19 dood is.

Huidige stadions

Soos by die onlangse 2023-kompetisie, sal Sesnasies-wedstryde in die volgende stadions gehou word:

Span	Stadion	Kapasiteit
Engeland	Twickenham	82 000
Frankryk	Stade de France	81 338
Wallis	Millennium	73 931
Italië		72 698
Skotland	Murrayfield	67 144
Ierland		51 700

• Twickenham in Londen
• Murrayfield in Edinburg
• Millennium in Cardiff
• in Dublin
• Stade de France in Parys
• Stadio Olimpico in Rome

Lofsange

• Engeland: “God Save the King”
• Frankryk: “Marseillaise”
• Ierland: “” en “”
• Italië: “”, gewoonlik “L’inno di Mameli” genoem
• Skotland: “”
• Wallis: “”

Uitslae

Algeheel

Frankryk teen Wallis in 2004

Die Ierse nasionale rugbyspan nadat hulle die Sesnasies-toernooi in 2009 gewen het

	Engeland	Frankryk	Ierland	Italië	Skotland	Wallis
Toernooie	128	95	130	25	130	130
Regstreekse oorwinnings (Gedeelde oorwinnings)
Tuisnasies	5 (4)	N.v.t.	4 (4)	N.v.t.	10 (3)	7 (4)
Vyfnasies	17 (6)	12 (8)	6 (5)	N.v.t.	5 (6)	15 (8)
Sesnasies	7	6	6	0	0	6
Algeheel	29 (10)	18 (8)	16 (9)	0 (0)	15 (9)	28 (12)
Grand Slams
Tuisnasies	0	N.v.t.	0	N.v.t.	0	2
Vyfnasies	11	6	1	N.v.t.	3	6
Sesnasies	2	4	3	0	0	5
Algeheel	13	10	4	0	3	12
Driekrone
Tuisnasies	5	N.v.t.	2	N.v.t.	7	6
Vyfnasies	16	N.v.t.	4	N.v.t.	3	11
Sesnasies	5	N.v.t.	7	N.v.t.	0	5
Algeheel	26	N.v.t.	13	N.v.t.	10	22
Houtlepel
Tuisnasies	11	N.v.t.	15	N.v.t.	8	9
Vyfnasies	14	17	21	N.v.t.	21	12
Sesnasies	0	1	0	18	4	2
Algeheel	25	18	36	18	33	22

Tuisnasies (1883–1909)

Rugbywedstryd tussen Engeland en Skotland, ca. 1893

Tuisnasies 1883–1909
Jaar	Wenner(s)	Grand Slam	Driekroon	Calcuttabeker
1883	Engeland	Nie uitgespeel nie	Engeland	Engeland
1884	Engeland		Engeland	Engeland
1885	Nie uitgespeel nie		Nie uitgespeel nie
1886	Engeland en Skotland		–	–
1887	Skotland		–	–
1888	Ierland, Skotland en Wallis		Engeland het nie deelgeneem nie
1889	Skotland		Engeland het nie deelgeneem nie
1890	Engeland en Skotland		–	Engeland
1891	Skotland		Skotland	Skotland
1892	Engeland		Engeland	Engeland
1893	Wallis		Wallis	Skotland
1894	Ierland		Ierland	Skotland
1895	Skotland		Skotland	Skotland
1896	Ierland		–	Skotland
1897	Nie uitgespeel nie		Nie uitgespeel nie	Engeland
1898	Nie uitgespeel nie		Nie uitgespeel nie
1899	Ierland		Ierland	Skotland
1900	Wallis		Wallis	–
1901	Skotland		Skotland	Skotland
1902	Wallis		Wallis	Engeland
1903	Skotland		Skotland	Skotland
1904	Skotland		–	Skotland
1905	Wallis		Wallis	Skotland
1906	Ierland en Wallis		–	Engeland
1907	Skotland		Skotland	Skotland
1908	Wallis	Wallis	Wallis	Skotland
1909	Wallis	Wallis	Wallis	Skotland

Vyfnasies (1910–1931)

Vyfnasies 1910–1931
Jaar	Wenner	Grand Slam	Driekroon	Calcuttabeker
1910	Engeland	–	–	Engeland
1911	Wallis	Wallis	Wallis	Engeland
1912	Ierland en Engeland	–	–	Skotland
1913	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1914	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1915–19	Afgestel a.g.v. W.O. I
1920	Skotland, Wallis en Engeland	–	–	Engeland
1921	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1922	Wallis	–	–	Engeland
1923	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1924	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1925	Skotland	Skotland	Skotland	Skotland
1926	Ierland en Skotland	–	–	Skotland
1927	Ierland en Skotland	–	–	Skotland
1928	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1929	Skotland	–	–	Skotland
1930	Engeland	–	–	–
1931	Wallis	–	–	Skotland

Tuisnasies (1932–1939)

Tuisnasies 1932–1939
Jaar	Wenner(2)	Grand Slam	Driekroon	Calcuttabeker
1932	Engeland,   Ierland en Wallis	–	–	Engeland
1933	Skotland	–	Skotland	Skotland
1934	Engeland	–	Engeland	Engeland
1935	Ierland	–	–	Skotland
1936	Wallis	–	–	Engeland
1937	Engeland	–	Engeland	Engeland
1938	Skotland	–	Skotland	Skotland
1939	Engeland,   Ierland, Wallis	–	–	Engeland

Vyfnasies (1940–1999)

Vyfnasies 1940–1999
Jaar	Wenner(s)	Grand Slam	Driekroon	Calcuttabeker	Millennium-trofee	Eeufees-ketelrjie
1940–46	Afgestel a.g.v. W.O. II
1947	Engeland en Wallis	–	–	Engeland	Nie uitgespeel nie
1948	Ierland	Ierland	Ierland	Skotland
1949	Ierland	–	Ierland	Engeland
1950	Wallis	Wallis	Wallis	Skotland
1951	Ierland	–	–	Engeland
1952	Wallis	Wallis	Wallis	Engeland
1953	Engeland	–	–	Engeland
1954	Engeland, Frankryk en Wallis	–	Engeland	Engeland
1955	Frankryk en Wallis	–	–	Engeland
1956	Wallis	–	–	Engeland
1957	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1958	Engeland	–	–	–
1959	Frankryk	–	–	–
1960	Engeland en Frankryk	–	Engeland	Engeland
1961	Frankryk	–	–	Engeland
1962	Frankryk	–	–	–
1963	Engeland	–	–	Engeland
1964	Skotland en Wallis	–	–	Skotland
1965	Wallis	–	Wallis	–
1966	Wallis	–	–	Skotland
1967	Frankryk	–	–	Engeland
1968	Frankryk	Frankryk	–	Engeland
1969	Wallis	–	Wallis	Engeland
1970	Frankryk en Wallis	–	–	Skotland
1971	Wallis	Wallis	Wallis	Skotland
1972	Nie uitgespeel nie			Skotland
1973	Engeland, Frankryk,   Ierland, Skotland, Wallis	–	–	Engeland
1974	Ierland	–	–	Skotland
1975	Wallis	–	–	Engeland
1976	Wallis	Wallis	Wallis	Skotland
1977	Frankryk	Frankryk	Wallis	Engeland
1978	Wallis	Wallis	Wallis	Engeland
1979	Wallis	–	Wallis	–
1980	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland
1981	Frankryk	Frankryk	–	Engeland
1982	Ierland	–	Ierland	–
1983	Frankryk en   Ierland	–	–	Skotland
1984	Skotland	Skotland	Skotland	Skotland
1985	Ierland	–	Ierland	Engeland
1986	Frankryk en Skotland	–	–	Skotland
1987	Frankryk	Frankryk	–	Engeland
1988	Frankryk en Wallis	–	Wallis	Engeland
1989	Frankryk	–	–	–	Engeland	Skotland
1990	Skotland	Skotland	Skotland	Skotland	Engeland	Skotland
1991	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Skotland
1992	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Skotland
1993	Frankryk	–	–	Engeland	Ierland	Skotland
1994	Wallis	–	–	Engeland	Ierland	–
1995	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Skotland
1996	Engeland	–	Engeland	Engeland	Engeland	Skotland
1997	Frankryk	Frankryk	Engeland	Engeland	Engeland	Skotland
1998	Frankryk	Frankryk	Engeland	Engeland	Engeland	Skotland
1999	Skotland	–	–	Engeland	Engeland	Skotland

Sesnasies (2000–vandag)

Sesnasies 2000–hede
Jaar	Wenner	Grand Slam	Driekroon	Calcuttabeker	Millennium- trofee	Eeufees-quaich	Giuseppe Garibaldi- trofee	Auld Alliansie- trofee	Doddie Weir- beker	Cuttitta- beker	Houtlepel
2000	Engeland	–	–	Skotland	Engeland	Ierland	Nie uitgespeel nie	Nie uitgespeel nie	Nie uitgespeel nie	Nie uitgespeel nie	Italië
2001	Engeland	–	–	Engeland	Ierland	Skotland
2002	Frankryk	Frankryk	Engeland	Engeland	Engeland	Ierland
2003	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Engeland	Ierland					Wallis
2004	Frankryk	Frankryk	Ierland	Engeland	Ierland	Ierland					Skotland
2005	Wallis	Wallis	Wallis	Engeland	Ierland	Ierland					Italië
2006	Frankryk	–	Ierland	Skotland	Ierland	Ierland
2007	Frankryk	–	Ierland	Engeland	Ierland	Ierland	Frankryk				Skotland
2008	Wallis	Wallis	Wallis	Skotland	Engeland	Ierland	Frankryk				Italië
2009	Ierland	Ierland	Ierland	Engeland	Ierland	Ierland	Frankryk
2010	Frankryk